Volgens psycholoog en verslavingsdeskundige Jim Orford kunnen verslavingen het best worden begrepen als eetlust die buitensporig is geworden door een psychologisch proces. Dit is een heel ander perspectief dan het traditionele beeld van verslavingen omdat het voornamelijk wordt gedreven door een verslavende substantie die wordt geconsumeerd, zoals alcohol, cocaïne of heroïne.
Jim Orford's benadering van het begrip van verslaving werd voor het eerst ontwikkeld in 1985, met de publicatie van zijn baanbrekende boek, Excessive Appetites: A Psychological View of Addictions. De tweede editie van het boek werd in 2000 gepubliceerd.
Het sleutelidee
Het centrale idee van de theorie is dat verslavingen vormen van extreme eetlust zijn, eerder dan vormen van afhankelijkheid van drugs. De vijf kernzucht die hij in de theorie identificeerde, is alcohol drinken, gokken, drugs innemen, eten en bewegen. Deze voorbeelden worden gekozen als de duidelijkste en best gedocumenteerde voorbeelden van het fenomeen van verslaving, die voor veel mensen gebruikelijk en niet problematisch zijn, maar overdreven en verontrustend wanneer sterke hechtingen daaraan bij een minderheid van mensen worden ontwikkeld.
Terwijl het overmatige eetlustperspectief alcohol en drugs als verslavingen herkent, worden ze gezien als voorbeelden van verslavingen, eerder dan dat ze de hele ervaring van verslaving per se vastleggen.
Volgens deze opvatting hebben de dramatische problemen die samenhangen met drugsverslaving zelfs een vertekend beeld gegeven van wat er echt aan de hand is met verslavingen. In plaats van een puur fysiologisch proces te zijn, wordt verslaving in deze opvatting uitgelegd als een complex psychologisch proces, waarbij een groot aantal bijdragende factoren is betrokken.
Factoren die betrokken zijn bij de theorie over overmatige eetlust
Het idee dat verslavingen buitensporige eetlust zijn, verschilt op twee belangrijke manieren van de vorige theorieën. Ten eerste wordt verslaving beschreven als een grotendeels psychologisch proces in plaats van een lichamelijke ziekte. Ten tweede kan verslaving optreden als reactie op een breed scala van verschillende gedragingen, niet alleen voor alcohol en andere drugs, die het werk over verslaving domineren.
De excessieve eetlustentheorie van verslaving is een van de sterkste en duidelijkste argumenten voor het bestaan van gedragsverslavingen , zoals gokverslaving , voedselverslaving en bewegingsverslaving , die specifiek zijn opgenomen en onderzocht in de theorie. Andere erkende gedragsverslavingen zijn seksverslaving , internetverslaving , televisieverslaving, verslaving aan videogames en verschillende andere dwangmatige gedragingen. Hij noemt ook problematisch gedrag zoals winkeldiefstal en joyriding als potentiële verslavingen.
Het is echter verrassend dat de bedenker van de theorie, Jim Orford, betoogde dat zijn concept van verslaving zover werd uitgebreid dat het concept werd verwaterd, en daardoor het belang ervan verminderde. Terwijl critici van de theorie het idee hebben gereduceerd tot absurde niveaus, alsof ze het idee ongeldig willen maken, is de suggestie dat je verslaafd kunt zijn aan alledaagse activiteiten die geen negatieve gevolgen hebben, zoals tennisspelen of kruiswoordpuzzels, eigenlijk helemaal het punt - - het hele punt van de theorie is dat er negatieve gevolgen zijn die schade toebrengen aan het individu of aan degenen om hen heen.
De persoon met een verslaving kan de activiteit misschien wel of niet leuk vinden, en het is niet de sympathie of afkeer die het een probleem maakt. Het is de toegeeflijkheid van de activiteit in de mate dat het mensen pijn doet, en toch blijft het gedrag bestaan, zelfs wanneer de persoon wil stoppen, dat is het probleem.
> Bronnen
> Orford, J. Excessive Appetites: A Psychological View of Addictions. Tweede druk. New York en Londen: Wiley.
> Orford, J. Verslavingen als buitensporige eetlust. Verslaving, 2001 Jan; 96 (1): 15-31.