Dopamine is een neurotransmitter (een chemische stof die vrijkomt door zenuwcellen) en speelt een belangrijke en diverse rol in de werking van uw hersenen.
De rol van dopamine in de hersenen
Dopamine-neuronen (zenuwcellen) hebben cellichamen in de middenhersenen met zenuwvezels (axonen genoemd) die zich uitstrekken tot een aantal andere plaatsen in de hersenen. Hierdoor kan dopamine van de ene hersenplaats naar de andere worden overgedragen en deze verbindingen worden dopaminerge paden genoemd.
Eén dopaminerge route projecteert vanuit een gebied van de middenhersenen, de substantia nigra naar de basale ganglia, die bewegingen in het lichaam coördineren. Wanneer er dopamine-neuronen verloren gaan in de substantia nigra, treedt de ziekte van Parkinson op - een neurologische ziekte die wordt gekenmerkt door vertraagde bewegingen, een rigide uiterlijk en een rusttrilling.
Andere plaatsen van dopamine-signalering omvatten de prefrontale cortex, een gebied van de hersenen dat belangrijk is voor het oplossen van problemen, complexe denkwijzen, geheugen, intelligentie en taal. Kleine dopamine-signaleringsroutes omvatten de amygdala, die een belangrijke rol speelt bij de verwerking van emoties, en de hippocampus, die belangrijk is voor het geheugen.
Naast beweging, emotie, geheugen en denken spelen dopamine-neuronen een cruciale rol bij motivatie en beloning. Dit is de reden waarom bepaalde stoffen van misbruik, met name cocaïne en nicotine , verslavend zijn - omdat deze stoffen het dopamine-gemedieerde beloningssysteem in de hersenen stimuleren.
Dopamine's link naar uw gezondheid
Naast de ziekte van Parkinson zijn een aantal psychiatrische ziekten in verband gebracht met dopamine-ontregeling zoals schizofrenie, ADD (Attention Deficit Disorder) , bipolaire stoornis en depressie.
De manier waarop dopamine deze psychiatrische ziektes heeft beïnvloed, is uniek.
Bijvoorbeeld, bij ADD veroorzaakt stoornis in het dopaminesysteem slechte aandacht. Dit is de reden waarom stimulerende middelen, zoals Ritalin (methylfenidaat) of Adderall (amfetamine), die de dopaminewaarden in de hersenen verhogen, de aandacht en alertheid helpen verbeteren.
Aan de andere kant is het dopamine-systeem bij schizofrenie overactief. Dit is de reden waarom medicijnen die dopamine-receptoren in de hersenen blokkeren (antipsychotica genoemd) bij de behandeling worden gebruikt.
Speelt dopamine een rol bij borderline persoonlijkheidsstoornis?
Sommige onderzoekers zijn van mening dat dopamine-disfunctie mogelijk een rol speelt bij de ontwikkeling van borderline-persoonlijkheidsstoornis (borderline personality disorder - BPD) . Dit komt voornamelijk voort uit onderzoeken die de rol van dopamine bij het denken, het reguleren van emoties en impulsbeheersing ondersteunen - die allemaal verminderd zijn bij mensen met een borderline-stoornis. Ook lijken antipsychotische medicatie sommige BPS-symptomen te verminderen, vooral die van woede en cognitieve problemen (zoals paranoïde denken).
Dat gezegd hebbende, stellen andere experts dat de manier waarop antipsychotica patiënten met BPD baat hebben, via niet-dopamine-routes verloopt. Over het algemeen is het moeilijk om op dit moment te zeggen hoe kritisch dopamine is in de ontwikkeling of het beloop van BPD. Meer onderzoek zal nuttig zijn om dit verband op te helderen.
Bottom Line
Het dopamine-systeem is een ingewikkeld, fascinerend systeem dat deelneemt aan een aantal verschillende neurologische en mentale functies. Door de rol van dopamine in de hersenen verder te onderzoeken, krijgen wetenschappers hopelijk de informatie die ze nodig hebben om meer gerichte dopaminegeneesmiddelen te ontwikkelen - dus mensen met dopamine-gemedieerde ziekten, zoals schizofrenie, kunnen gezond worden en ongewenste bijwerkingen voorkomen.
> Bronnen:
> Cohen, BM & Carlezon, WA (2007). Kan geen genoeg krijgen van die dopamine. The American Journal of Psychiatry, 164 (4): 543-6.
> Friedel, RO (2004). Dopamine-disfunctie bij borderlinepersoonlijkheidsstoornis: een hypothese. Neuropsychopharmacology, 29 (6): 1029-39.
> Ingenhoven, TJ, & Duivenvoorden, HJ (2011). Differentiële effectiviteit van antipsychotica bij borderlinepersoonlijkheidsstoornissen: meta-analyse van placebogecontroleerde, gerandomiseerde klinische onderzoeken op symptomatische uitkomstdomeinen. Journal of Clinical Psychopharmacology, 31 (4): 489-96.
> Siddiqui SV, Chatterjee U., Kumar, D., Siddiqui A., & Goval, N. (2008). Neuropsychologie van de prefrontale cortex. Indian Journal of Psychiatry, 50 (3): 202-8.